تشکیل پرونده ثبت جهانی مجموعه بازار تاریخی اراک - وبلاگ نفس

به گزارش وبلاگ نفس، ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، تشکیل پرونده ثبت جهانی مجموعه بازار تاریخی اراک صورت می گیرد.

مصطفی مرزبان اظهار کرد: هر کشوری برای ثبت آثار و ابنیه تاریخی خود در لیست میراث جهانی دارای سهمیه است و ایران هم سالانه یک یا دو مورد را می تواند به ثبت برساند و با توجه به همین محدودیت، استان مرکزی ثبت بازار تاریخی اراک را در اولویت قرار داد.

وی اضافه نمود: براساس این تصمیم، تمامی مجموعه بنای بازار با کاروانسراها، سراها، راسته های اصلی و فرعی، تیمچه ها و الحاقات برای ثبت پیشنهاد داده شده است.

مرزبان با بیان اینکه طی یکی دو سال گذشته قرارداد تهیه پرونده ثبت جهانی امضا شده، گفت: این پرونده به وسیله مشاور در حال تهیه و آماده سازی است و حداکثر تا انتها سال آماده و برای وزارت میراث فرهنگی ارسال خواهد شد.

وی اظهار کرد: ثبت جهانی یک بنا به عوامل مختلفی از جمله معماری منحصر بفرد، حذف دخل و تصرف هایی که اصالت بنا را تحت تاثیر قرار داده و مواردی از این دست مشروط است. با توجه به لزوم حذف دخل و تصرفات، حذف پل خیبر در محدوده بازار که منظر این بنای تاریخی را تحت الشعاع قرار داده در دستور کار است.

مرزبان در مورد معماری و سابقه تاریخی بازار اراک با اشاره به تقارن هندسی و معماری منحصر بفرد این مجموعه اضافه نمود: بازار اراک با عمری حدود 200 سال در زمان فتحعلی شاه به دست یوسف خان گرجی بنا گذاشته شد و به نوعی هسته اولیه شهر محسوب می شد. این مجموعه 14 هکتار مساحت دارد و به صورت دو راسته بازار عمود برهم و براساس طرحی از پیش اندیشیده ساخته شده و برخلاف بازارهای دیگر راستا آن به صورت آزاد و منحنی نیست، بلکه راستاها منظم و دارای تقارن هندسی هستند.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی با اشاره به اینکه مرغوبیت محصولات کشاورزی در منطقه عراق (اراک) و هم معروفیت جهانی فرش ساروق و احتیاج به ایجاد مرکزی برای فروش محصولات، انگیزه اصلی ایجاد شهر و بازار اراک از نظر مالی بود، بیان نمود: به دلیل معماری خاص بکار رفته در ساخت بنای بازار، هوای داخل آن در زمستان گرم و در تابستان علی رغم سر پوشیده بودن، بسیار خنک است. همین ویژگی ها و زیبایی خیره نماینده سراها موجب شد که اداره کل میراث فرهنگی، درصدد ثبت جهانی این اثر باشد و امیدواریم که این امر در سال 1400 به خاتمه برسد.

وی در مورد موانع ثبت جهانی بازار گفت: پل خیبر در نزدیکی بازار اراک یکی از موانع ثبت جهانی این مجموعه است و میراث فرهنگی و شهرداری موافق جمع آوری این پل هستند. مقرر بود این پل جمع آوری گردد و شورای شهر هم موافقت نموده بود، اما به نظر می رسد با توجه به مسائل ترافیکی شهر، این موضوع تاخیر داشته و هنوز تکلیف آن روشن نشده است.

مرزبان اضافه نمود: مهمترین بازوی میراث فرهنگی برای بازسازی، اعتبار و بودجه است، در سالهای گذشته بدلیل کمبود اعتبار، فقط پیروز به بازسازی اضطراری بنا برای برطرف خطر شدیم، بعلاوه بخشی از کف سازی راسته های اصلی هم انجام شد، البته در سال گذشته سه سرا مورد بازسازی اصولی نهاده شد.

وی رقم مورد احتیاج برای بازسازی بازار را حدود 50 میلیارد تومان دانست و گفت: در یکی دو سال گذشته نظر شهرداری برای مشارکت در امر بازسازی بنا جلب شد و تا امروز شهرداری از محل اعتبار بازآفرینی شهری، سرای نبی زاده را بازسازی نموده است، البته بازاریان هم در بازسازی مشارکت داشتند بطوریکه سرای کاشانی با 150 میلیون تومان اعتبار و مشارکت حدود 30 میلیون تومانی بازاریان و سرای نبی زاده هم با 30 میلیون تومان اعتبار و 8 میلیون تومان یاری براساس الگوی سنتی بازسازی شد و بازسازی سرای صندوق سازها بزودی شروع می گردد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی افزود: هیچ بازاری به مانند بازار تاریخی اراک در کشور با این نظم در سراها و طول راسته نیست و بازسازی و حفاظت از آن به تعامل بین دستگاه ها و خود بازاریان احتیاج دارد. ثبت جهانی آثار تاریخی اهمیت بسیاری دارد، زیرا موجب می گردد یک ردیف اعتبار جداگانه دریافت نمایند و دست میراث فرهنگی برای بازسازی و حفاظت از آنها باز باشد.