چگونه با اضطراب روبرو شویم؟ - وبلاگ نفس

به گزارش وبلاگ نفس، نویسنده کتاب مبارزه بی سرانجام گفت: این کتاب به ما نشان می دهد که چگونه با اضطراب روبرو شویم و چطور ارزش هایمان را شناسایی کنیم و آن ها را به قدم های کوچک رفتاری تبدیل کنیم تا بتوانیم آن ها را محقق کنیم.

به گزارش گروه فرهنگی وبلاگ نفس، نهمین قسمت از فصل دوم برنامه تلویزیونی چراغ مطالعه شنبه 15 شهریورماه 1399 از شبکه چهار سیما پخش شد. در این برنامه به کتاب مبارزه بی انتها با حضور پیمان دوستی، نویسنده اثر، پرداخته شد.

پیمان دوستی در ابتدای این برنامه گفت: گاهی ما با چیز هایی آغاز به جنگیدن می کنیم که نباید بجنگیم یا اصلاً در کنترل ما نیست و یا هیچ انتهای ندارد.

کوروش علیانی، مجری کارشناس برنامه پرسید: می گردد کسی را در آب انداخت و گفت دست وپا نزن؟

پیمان دوستی پاسخ داد: مثال خوبی را مطرح کردید. اگر دست وپا بزند زودتر پایین می رود و اگر دست وپا نزند دیرتر پایین می رود. اضطراب هم همین طور است که هر چه بیشتر دست وپا بزنیم بیشتر در آن فرو می رویم. اجداد ما طی تکامل به این اضطراب احتیاج داشتند. اجداد ما وقتی با یک موقعیت تهدیدی روبرو می شدند باید انتخاب می کردند که بجنگند یا فرار نمایند. در هر دو صورت احتمال زخمی شدن زیاد بود پس باید خون در بدن شان کمتر گردد تا در صورت زخمی شدن خون کمتری از آن ها برود. پس احتیاج به تپش قلب بیشتر داشتند. همچنین شنیدید که در این مواقع می گویند رنگ فرد پریده است.

نویسنده کتاب مبارزه بی انتها اضافه نمود: مشکل خود اضطراب نیست، بلکه شیوه ای است که ما برای روبروه با اضطراب انتخاب می کنیم. مغز ما ظرفیت هایی برای اضطراب، خشم، ترس و ... دارد. این کتاب بر اساس یکی از متد های روانشناسی به نام پذیرش و تعهد (ACT) نوشته شده است. چون در این رویکرد تأکید زیادی بر عمل کردن وجود دارد به اختصار آن را اَکت می خوانیم. پذیرش یعنی آنچه دست ما نیست و نمی توانیم آن را کنترل کنیم را پذیرا باشیم. درعین حال این نگاه یک نگاه منفعلانه نیست و ما باید متعهدانه به سمت زندگی ارزش مدار خودمان هم حرکت کنیم و برای ارزش های خودمان هم کوشش کنیم.

وی ادامه داد: در این کتاب یاد می گیریم که چگونه با اضطراب روبرو شویم و چطور ارزش هایمان را شناسایی کنیم و آن ها را به قدم های کوچک رفتاری تبدیل کنیم تا بتوانیم آن ها را محقق کنیم. خیلی از افرادی که به خاطر مسائلی مانند اضطراب و افسردگی به روانشناس مراجعه می نمایند ممکن است پیش خودشان یک چارچوب سازی هایی انجام دهند. مثلاً فرد ممکن است تصور کند که یک آدم طبیعی مضطرب نمی گردد، پس اگر اضطراب دارم حتماً طبیعی نیستم. پس برای طبیعی شدن دست به یک سری رفتار های اجتنابی می زند. مثلاً حواس خود را پرت کند، به صورت افراطی کتاب بخواند و یا رفتار های دیگر.

پیمان دوستی اضافه نمود: ایراد اینجاست که وقتی این افراد می خواهند اجتناب نمایند تا از شر اضطراب خلاص شوند بعد از مدتی متوجه می شوند که این اضطراب هنوز وجود دارد. در این مرحله یا فکر می نمایند کوشش شان ناکافی بوده و یا این که فردی غیرطبیعی هستند؛ بنابراین اوضاع خیلی بدتر می گردد.

مجری برنامه سپس پرسید: به چیز هایی ارزش می گویید؟

پیمان دوستی در پاسخ گفت: فرض کنید در رابطه تان با خانواده تان یا تفریح و سرگرمی، شهروندی، معنویت، پشتکار شغلی و ... می خواهید هر آنچه هستید را توصیف کنید. در تمامی این حوزه ها به خودتان پاسخ دهید چگونه هستید و چگونه می خواهید باشید. خواسته هایمان از خودمان را به عنوان ارزش می شناسیم. ارزش با هدف متفاوت است. ارزش ها جهت هستند و هدف نیستند که بگوییم به آن ها رسیدیم و تمام. ما انسانیم با تمام محدودیت های انسانیت، اما خودمان تصمیم می گیریم که در راستا ارزش هایمان قدم برداریم یا خیر.

وی سپس گفت: جایی می خواندم که نوشته بود جهنم آنجایی است که آن کسی که می توانستی به آن تبدیل شوی را می آورند و روبه روی کسی که الآن هستی قرار می دهند. یک سؤال اساسی این است که آیا ما در راستای ارزش هایمان قدم های رفتاری درستی را بر می داریم یا خیر؟ از طرفی باید کوشش کنیم و ببینیم چه کار هایی می توانیم انجام دهیم تا بر روی اهداف مان متعهد بمانیم و آن ها را رها نکنیم. موانع و مسائل برای همه وجود دارد، اما ما می توانیم با وجود همه آن ها به سمت اهداف مان حرکت کنیم.

پیمان دوستی در انتها گفت: باید یاد بگیریم یا کنترل رفتارمان را به دست افکار نادرست بسپاریم و یا این که می توانیم انتخاب های هشیارانه تری داشته باشیم. نباید درباره مسائلی که در کنترل ما نیست مدام به خودمان رنج وارد کنیم. بعضی افکار را مستقیماً نمی توانیم دست کاری کنیم. پس یاد می گیریم چگونه آن ها را به عنوان بخشی از خودمان بپذیریم. وجودگرا ها یک سؤالی دارند مبنی بر این که برای چه چیزی می خواهی زندگی کنی و دقیقاً در جواب این سؤال است که معنا های زندگی را پیدا می کنیم.

در آیتم کتابدار برنامه، سیامک محبوب، کتابدار و پژوهشگر تجربه های خود در زمینه کتاب خواندن و این که چه بخوانیم و چطور بخوانیم را بیان نمود.

فصل دوم چراغ مطالعه که به کتب روانشناسی می پردازد، با تهیه نمایندگی مرتضی روحانی و یاسر غفاری و با سردبیری مجتبی طالقانی، در گروه فرهنگ و اندیشه شبکه 4 فراوری شده است و شنبه ها ساعت 21 پخش می گردد. بازپخش این برنامه نیز یکشنبه ها ساعت 17 خواهد بود.