ویتامین کا 3 (منادیون) چیست؟ - وبلاگ نفس

به گزارش وبلاگ نفس، به طور کلی، ویتامین کا (K) به گروهی از ویتامین های محلول در چربی موسوم به کینون ها تعلق دارد. ویتامین کا 3 (K3)، که با نام منادیون نیز شناخته می گردد، یک ترکیب شیمیایی است که از ویتامین کا گرفته می گردد. علاوه بر فواید احتمالی ویتامین کا 3 برای انسان ها، این ویتامین به خوراک دام ها و حیوانات مزرعه (مرغ و ماهی) نیز اضافه می گردد، زیرا بدن این حیوانات قادر به فراوری ویتامین کا 3 نیست.

ویتامین کا 3 یک ویتامین محلول در چربی است که در کبد به مناکینون (ویتامین کا 2) تبدیل می شود. عده ای معتقدند ویتامین کا 3 نه تنها فایده ای برای بدن ندارد، بلکه می تواند برای انسان آسیب زا باشد. عده ای خلاف این موضوع فکر می نمایند و ادعا نموده اند که این ویتامین خاصیت ضدسرطانی دارد. در این مقاله همه چیزهایی را که باید در خصوص ویتامین کا 3 بدانید، از جمله فواید، کاربردها و عوارض جانبی احتمالی آن را برایتان شرح می دهیم.

ویتامین کا 3 چیست؟

ویتامین کا برای انعقاد خون، استحکام و سلامتی استخوان ها بسیار مهم است. بعلاوه از تجمع بیش از حد و خطرناک کلسیم در بافت ها، ارگان ها و رگ های خونی افراد مبتلا به بیماری یا در معرض ابتلا به برخی شرایط خاص مانند بیماری کلیوی، بیماری قلبی و دیابت جلوگیری می نماید.

ویتامین کا 3 ممکن است در کبد شما به ویتامینن کا 2 تبدیل شود. بسیاری از حیوانات بعلاوه می توانند ویتامین کا 3 را به سایر اشکال فعال ویتامین کا تبدیل نمایند. گرچه ویتامین کا 3 به علت نگرانی در خصوص ایمنی و بی خطر بودن آن به صورت مکمل به فروش نمی رسد، اما معمولاً به خوراک مرغ و بعلاوه غذای حیوانات اهلی مانند سگ ها و گربه ها اضافه می شود.

مضرات ویتامین کا 3 برای انسان ها

طی تحقیقاتی که در دهه 80 و 90 میلادی صورت گرفت، معین شد که ویتامین کا 3 برای انسان مضر است. این مطالعات، ویتامین کا 3 را عامل بروز آسیب های کبدی و از بین رفتن اکسیژنی که به وسیله گلبول های قرمز حمل می شوند، می دانند. به همین علت، فقط ویتامین های کا 1 و کا 2 به عنوان اشکال دیگر ویتامین کا در قالب مکمل و داروهای نسخه ای در دسترس هستند.

با وجود اثرات مضر ویتامین کا 3 روی انسان، اضافه کردن این ویتامین در دوزهای معین به غذای حیوانات خانگی، آسیبی به آن ها وارد ننموده است. با این وجود، در خصوص مجاز بودن استفاده از کا 3 در غذای حیوانات اهلی اختلاف نظر وجود دارد و شرکت های فراوری نماینده غذای حیواناتی که از این ویتامین در محصولات خود استفاده نمی نمایند، خود را از لحاظ کیفیت، برتر از سایر شرکت های می دانند. در هر صورت، اشکال طبیعی ویتامین کا که شامل ویتامین های کا 1 و کا 2 هستند، احتمال کمتری برای ایجاد مسمومیت در انسان ها دارند.

خاصیت ضد سرطان و ضد باکتریایی ویتامین کا 3

با وجود اثرات مضر آن روی انسان، ویتامین کا 3 در مطالعات آزمایشگاهی دارای خاصیت ضد سرطانی و ضد التهابی بوده است. یک مطالعه آزمایشگاهی دیگر نشان داده که این ویتامین با فعال کردن یک کلاس خاص از پروتئین ها، سلول های سرطانی کلیه و سینه را از بین می برد. بعلاوه ویتامین کا 3 باعث افزایش فراوری گونه های فعال اکسیژن که می توانند به سلول های سرطانی آسیب رسانده یا آن ها را از بین ببرند، می شود.

علاوه بر این، مطالعات دیگر حاکی از آن است که ویتامین ث و ویتامین کا 3 با همکاری و هم افزایی یکدیگر می توانند به مهار و کشتن سلول های سرطانی پستان و پروستات انسان یاری نمایند. به جز خاصیت ضد سرطانی، ویتامین کا 3 ممکن است اثرات ضد باکتریایی نیز داشته باشد. ویتامین کا 3 با کاهش رشد هلیکوباکتر پیلوری (یک نوع مضر از باکتری که در دستگاه گوارش رشد می نماید) قدرت باکتری برای تکثیر را از بین می برد.

اگرچه نتایج این آزمایش ها امیدوار نماینده هستند، اما قبل از نتیجه گیری در خصوص ایمنی یا تأثیر ویتامین کا 3 برای درمان سرطان یا سایر بیماری ها، تحقیقات و آنالیز های بیشتری ضروری است. علاوه بر این، با توجه به اینکه مطالعات نشان داده اند که ویتامین کا 3 باعث ایجاد آسیب در انسان می شود، تحقیقات بیشتری ضروری است تا معین شود که آیا مزایای احتمالی این ویتامین نسبت به مضرات آن بیشتر است یا خیر.

بدنتان چه مقدار ویتامین کا احتیاج دارد؟

آموزشگاه ملی علوم توصیه می نماید که زنان بالغ باید روزانه 90 میکروگرم و مردان 120 میکروگرم ویتامین کا مصرف نمایند. از طرف دیگر، سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA) مصرف روزانه 70 میکروگرم ویتامین کا را برای بزرگسالان توصیه نموده است. این توصیه ها مبتنی بر حداقل مصرف ویتامین کا برای جلوگیری از بروز علائم کمبود این ویتامین (از جمله خونریزی) است.

تحقیقات بیشتری برای معین مقدار ایده آل ویتامین کا برای بهبود سلامت استخوان و جلوگیری از کلسیفیکاسیون عروقی (مهمترین علت گرفتگی عروق است) مورد احتیاج است. از آنجا که ویتامین کا در غذاهای مختلفی یافت می شود، بیشتر افراد به وسیله رژیم غذایی می توانند به مقدار کافی آن را دریافت نمایند.

اشکال طبیعی ویتامین کا

ویتامین کا 1 به طور طبیعی در سبزیجات سبز رنگ، از جمله کاهو، اسفناج، کلم، کلم بروکلی و بعلاوه روغن های گیاهی مانند روغن سویا و کلزا یافت می شود. برخی از میوه ها مانند زغال اخته و انگور نیز حاوی ویتامین کا 1 هستند.

ویتامین کا 2 به طور عمده در غذاهای تخمیر شده مانند کیمچی (ترشی کره ای) و ناتو (غذای ژاپنی که از سویای تخمیر شده تهیه می شود) موجود است و در گوشت مرغ نیز یافت می شود. ویتامین کا 2 بعلاوه به وسیله باکتری های موجود در دستگاه گوارش شما نیز فراوری می شود.

برخی از منابع خوب ویتامین کا عبارتند از:

• کلم برگ
• شغلم
• اسفناج
• کلم
• انار
• روغن دانه سویا
• کلم بروکلی
• بلوبری
• سینه مرغ
• کاهو

مقدار جذب ویتامین کا به منبعی که این ویتامین را از آن دریافت کردید، بستگی دارد. به عنوان مثال، ویتامین کا موجود در سبزیجات دارای برگ سبز در مقایسه با ویتامین کا موجود در روغن یا مکمل ها سخت تر جذب بدن می شود. با این وجود، سبزیجات دارای برگ سبز به عنوان منابع غالب ویتامین کا در رژیم های غذایی به شمار می فرایند. خوردن این سبزی ها همراه با روغن های گیاهی یا آجیل می تواند جذب این ویتامین به وسیله این سبزیجات را افزایش دهید.

از آنجا که ویتامین کا می تواند در تأثیر داروهای رقیق نماینده خون مانند وارفارین یا کومادین تداخل ایجاد کند، حتما قبل از مصرف مکمل ها ویتامین کا یا افزایش مصرف غذاهای سرشار از این ویتامین با پزشک خود صحبت کنید. به این ترتیب، دیگر لازم نیست که مصرف غذاهای غنی از ویتامین کا را محدود یا کاملاً متوقف کنید. درعوض، مصرف آن ها را ثابت نگه دارید.

تفاوت ویتامین کا 1 و کا 2

همان طور که اشاره شد، ویتامین کا در انعقاد خون موثر است. اما شاید ندانید که ویتامین کا در واقع به گروهی از چندین ویتامین اشاره دارد که فواید آن ها تنها به انعقاد خون محدود نمی شود. ویتامین کا به طور تصادفی در دهه های 20 و 30 میلادی کشف شد. اگرچه چندین نوع مختلف ویتامین کا وجود دارد، اما دو موردی که اغلب در رژیم غذایی انسان دیده می شود، ویتامین کا 1 و ویتامین کا 2 هستند.

ویتامین کا 1 که به آن فیلوکلینون نیز گفته می شود، بیشتر در غذاهای گیاهی مانند سبزیجات دارای برگ سبز وجود دارد. این ویتامین حدود 75 تا 90 درصد از کل ویتامین کا مصرفی انسان را شامل می شود.

ویتامین کا 2 در غذاهای تخمیر شده و محصولات حیوانی وجود دارد، بعلاوه به وسیله باکتری های روده نیز ساخته می شود. این ویتامین چندین زیر مجموعه به نام menaquinones یا (MK) دارد که بر اساس طول زنجیره جانبی آن ها نامگذاری می شوند. این زیر مجموعه ها از MK-4 تا MK-13 ادامه دارند.

منابع غذایی ویتامین کا 1

ویتامین کا 1 به وسیله گیاهان فراوری می شود. این ویتامین، فرم غالب ویتامین کا است که در رژیم غذایی انسان یافت می شود. در ادامه به چند نوع سبزی حاوی ویتامین کا 1 اشاره می کنیم:

• کلم
• کلم سبز
• اسفناج
• شلغم
• کلم بروکلی
• جوانه بروکسل

غذاهای حاوی ویتامین کا 2

هر یک از زیر مجموعه های ویتامین کا 2، در منابع غذایی متفاوتی یافت می شوند. یکی از این زیر مجموعه ها MK 4 است که در برخی محصولات حیوانی یافت می شود و تنها فرمی از ویتامین کا 2 است که به وسیله باکتری ها فراوری نمی شود. مرغ، زرده تخم مرغ و کره منابع خوبی از MK 4 هستند. زیر مجموعه های MK-5 تا MK-15، زنجیره جانبی طولانی تری دارند. این زیر مجموعه ها به وسیله باکتری ها فراوری می شوند و اغلب در غذاهای تخمیر شده وجود دارند.

برخی از انواع پنیر منبع خوبی از ویتامین کا در فرم MK 8 و MK 9 هستند. علاوه بر این، یک مطالعه نو که اخیراً کشف شده است نشان می دهد که بسیاری از محصولات گوشتی حاوی ویتامین کا 2 به شکل MK 10 و MK 11 هستند.

برخی از مواد غذایی حاوی ویتامین کا عبارتند از:

• ناتو (سویا تخمیر شده)
• جگر غاز
• پنیر
• زرده تخم مرغ
• گوشت مرغ
• کره

تفاوت عملکرد ویتامین کا 1 و کا 2 در بدن

همان طور که قبلاً اشاره کردیم، عملکرد اصلی انواع ویتامین کا فعال کردن پروتئین هایی است که نقش مهمی در انعقاد خون، سلامت قلب و سلامت استخوان ها دارند. با این وجود، به علت تفاوت در جذب و انتقال به بافت های مختلف بدن، ویتامین کا 1 و کا 2 می توانند تأثیرات کاملاً متفاوتی بر سلامت شما داشته باشند. به طور کلی، ویتامین کا 1 که در گیاهان یافت می شود، به مقدار کمی به وسیله بدن قابل جذب است. یک مطالعه تخمین زده است که کمتر از 10٪ از ویتامین کا 1 موجود در گیاهان جذب بدن می شود.

کمتر درباره جذب ویتامین کا 2 تحقیق اجرا شده است. با این حال، کارشناسان معتقدند از آنجا که کا 2 اغلب در غذاهای حاوی چربی یافت می شود، ممکن است بهتر از کا 1 جذب بدن شود. به این علت که ویتامین کا یک ویتامین محلول در چربی است. ویتامین های محلول در چربی اگر همراه با روغن های گیاهی مصرف شوند، بهتر جذب می شوند. علاوه بر این، زنجیره جانبی طولانی ویتامین کا 2 اجازه می دهد تا مدت طولانی تری در خون گردش کند.

ویتامین کا 2 در بافت های مختلف بدن مورد استفاده قرار می گیرند، اما ویتامین کا 1 به وسیله کبد جذب و استفاده می شود.

ویتامین کا و انعقاد خون

برای لخته شدن خون، چندین پروتئین وجود دارد که عملکرد آن ها به ویتامین کا وابسته است. لخته شدن یا انعقاد خون از خونریزی بیش از حد جلوگیری می نماید. اگر بدن نتواند خون را منعقد کند، حتی جراحات کوچک نیز می توانند منجر به مرگ شوند.

ویتامین کا و سلامت قلب

علاوه بر انعقاد خون و سلامت استخوان ها، به نظر می رسد ویتامین کا نقش مهمی در پیشگیری از بیماری های قلبی دارد. ویتامین کا پروتئینی را فعال می نماید که از رسوب کلسیم در شریان های جلوگیری می نماید. این رسوبات کلسیم در ایجاد پلاک و گرفتگی رگ های قلب نقش دارند. چندین مطالعه نشان داده اند که ویتامین کا 2 در کاهش این رسوبات کلسیم و خطر ابتلا به بیماری قلبی، نسبت به ویتامین کا 1 عملکرد بهتری دارند.

کمبود ویتامین کا

کمبود ویتامین کا در بزرگسالان سالم نادر است. به طور معمول، کمبود ویتامین کا فقط در افرادی که سوء تغذیه شدید یا سوء جذب دارند و برخی اوقات در افرادی که داروی وارفارین مصرف می نمایند، رخ می دهد.

علائم کمبود ویتامین کا شامل خونریزی بیش از حد است که به راحتی متوقف نمی شود. اگرچه این امر ممکن است به وسیله مسائل دیگری نیز ایجاد شود و باید به وسیله پزشک ارزیابی شود. اگرچه ممکن است دچار کمبود ویتامین کا نباشید، اما این امکان هست که مقدار ویتامین کا موجود در بدن شما برای جلوگیری از بیماری های قلبی و اختلالات استخوانی مانند پوکی استخوان کافی نباشد. به همین علت مهم است که به مقدار کافی، ویتامین کا مورد احتیاج احتیاج بدنتان را دریافت کنید.

نتیجه گیری

ویتامین کا نقش مهمی در انعقاد خون، سلامت استخوان ها و حفظ سطح کلسیم در خون دارد. ویتامین کا 3 یک نوع مصنوعی و شمیایی از ویتامین کا است، در حالی که ویتامین های کا 1 و کا 2 به طور طبیعی در دسترس هستند.

اگرچه ویتامین کا 3 در مطالعات آزمایشگاهی دارای خاصیت ضد سرطانی و ضد باکتریایی است، اما می تواند باعث ایجاد آسیب در بدن انسان شود. به همین علت، بر خلاف ویتامین های کا 1 و کا 2، به عنوان یک مکمل عرضه نمی شوند. در هر صورت، بیشتر افراد به وسیله رژیم های غذایی ویتامین کا زیادی دریافت می نمایند، همین موضوع مصرف مکمل این ویتامین را غیر ضروری می نماید.